तुमचे आमचे पुणे

पुण्यात राहून स्वारगेट माहित नाही असा माणूस शोधून सापडणार नाही. पुण्यातल्या पुण्यात कुठे जायचे असेल किंवा पुण्याबाहेर जायचे असेल तर हे ठिकाण टाळणं अशक्यच.  खर तर  स्वारगेटला पुण्याचे दळणवळणाचे केंद्रस्थान  म्हटले पाहिजे.  जसे हे ठिकाण आज महत्वाचे आहे तसेच ते पूर्वीही महत्वाचे होते. मुख्य गावापासून लांब असणारा हा परिसर होता. सध्याचे स्वारगेट भरवस्तीतच गणले जाते. त्यावेळेस स्वारगेटला काय होते ? हे नाव कसे पडले ? आज बघू "स्वारगेट" या नावामागे दडलयं काय... पुण्यात प्रवेश करण्यासाठीचा एक पर्यायी मार्ग येथून जात असे.  पुण्याची वस्ती वाढत होती, पेठा वसत होत्या. रस्ते बनत होते.  त्यामुळे पूर्वी गावाबाहेर संरक्षणासाठी गस्त ठेवली जात असे. त्यासाठी घोडेस्वार तैनात असत. अशा ठिकाणांना नाक्याचे ठिकाण किंवा पहाऱ्याच्या चौक्या म्हणत असत. अशी ही महत्वपूर्ण ठिकाणं इंग्रजांच्या काळातही तशीच राहिली.  कारण त्या ठिकाणांचे महत्व तसेच राहिले होते.  इंग्रज अमलात कोतवाली बंद होऊन पोलीस खाते तयार झाले.  आणि  नाके किंवा चौकी  असे  न राहता ...